CLC 360 EducAction, Chi Ci Talks ve MIM CHI 360 Dance Theatre kurucusu ve Performans Sanatçısı, Koreograf, Eleştirmen, Tiyatro Eğitmeni Adli Psikoloji Uzmanı, Adli Bilişim Sözleşmeleri Uzmanı Türk Ceza ve Hukuk Mahkemeleri Bilişim Sözleşmeleri Adli Bilirkişi Eğitmen,Ekonomist Dünya Gezgini, Çiğdem Yorgancıoğlu Dünya Tiyatrolar Günü’nde izlediği oyunlardan Bay Z ye dair ,Bu oyun, bu eser tam bir eğitim müfredatı dedi ve oyunun Devlet Tiyatrosu kadrolu oyuncular ile bir araya geldi .
Sanatçı Yorgancıoğlu’nun oyuna dair izlenimleri ,çıkardığı eğitim müfredatı başlık belirlenmiş hedef noktaları çalışması kapsül bir külliyata dönüşmüş konu başlıkları örneklemeleri ve sözlerinin bazı satır araları alıntıları ise şöyle .
Bülent Usta’nın senaryosuna dayanarak Atilla Şendil’in yönettiği ve Ali Çelik, Gerçek Alnıaçık, Orkun Gülşen, Ozan Uçar In rol aldığı Bay Z. oyunu bu sene izlediklerimin en iyileri arasında fakat sadece bir tiyatro eğitmenliği değil aynı zamanda oyun teorisi eğitimi diyebilirim.Sanat içinde bir öğrenme deneyimi. .Adli Bilimler,Kriminoloji-Suç Bilimi,Psikoloji,Nörobilim, üzerinde bilişsel ve davranışsal izdüşümler üzerine çalışan biri olarak ; eğitimler atölyeler ve akademik makale araştırma çalışmalarıma ışık tutacak bir ilham perisi gibi değerlendirdim BAY Z.’yi. Örümcek ağına dönüşecek bir iplikmiş gibi örmeye başladım zihnimde.
“Belleğin güvenliğinden emin olma hali ,,Ceza Muhakemesi Hukuku ,Sosyal bilim deneyleri üzerinden Bay Z okumaları-Milgram Deneyi üzerinden okumalar tarafların açık ya da gizli olarak belirttiği ne varsa hepsi eğitim müfredatına girmeye hazır.
Oyunda Termodinamiğin Birinci Yasasına atfen enerjinin yok edilemeyeceğini ya da yoktan var edilemeyeceğini belirtirken ,yani başka bir deyişle enerji dönüşebilir ama korunup, yok olmaz anlamındaki sözler sarf edilirken hesaplar arası dönüşümlerin yozlaştırıcılığında yasa nasıl işler sorusu üzerine uzun zaman felsefi anlamda kafa patlatılacak bir konu. Özellikle de evdeki hesap çarşıya uyduğu ya da uymadığı zamanlar ayrı ayrı ele alınarak. “Rutindeki ve Dozdaki İkircikli Zehir” .başlıklı eğitimlerim için biçilmiş kaftan dedim kendi kendime .
Oyun öncesi 2023 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan Norveçli yazar Jon Fosse 27 Mart Dünya Tiyatro Günü Uluslararası Bildirisi okunduğunda dikkat çekici sözler son derece akılda kalıcı idi. “Aslında çok basit: Savaş ve barış birbirine ne kadar zıtsa, savaş ve sanat da o kadar zıttır SANAT BARIŞTIR” iyi sanat, özel olanla evrensel olanı birleştirmeyi muhteşem bir şekilde başarır.Farklı olanı -yabancı olanı da diyebilirsiniz- evrensel olarak anlamamızı sağlar. Sanat, bunu başararak diller, coğrafi bölgeler, ülkeler arasındaki sınırları aşar. Sadece herkesin bireysel niteliklerini değil, her insan grubunun, örneğin her ulusun bireysel özelliklerini de bir araya getirir” Bu sözler sanatın ne derece barışa yakın ve kapsayıcılık içerdiğini bir kez daha ortaya koyuyordu. Bildirinin sonunda oyun başladı .
İstanbul’da Şişli ilçesi Mecidiyeköy’de T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Devlet Tiyatrolar oyunlarından biri yer Torun Center. bir oda tiyatrosu seyirciler sahnenin iki yanındalar. Gri duvarlı bir bodrum katında az sonra derinlikli mali suç soruşturmasının sorgu odası haline gelebilecek oda olduğunu daha sonra anlayacağımız bir sahne görüyoruz..Bu sahnede büro mobilyaları günümüzün tasarımlarına yakın. Kostüm, ışık, mobilya dekor, tasarım, aksesuar, benzeri sahne plastiğine bakıldığında günümüz hissi hakim. Büro koltukları kataloglarda ekseriya yönetici koltuğu şeklinde geçen plastik kolçaklı krom ayaklı ofis mobilyası. Kenarda katlanır ahşap sandalyeler demode 80 lerden kalma. Zaten oyun akışındaki bitcoin ve yeni nesil teknolojiler , oyunun sonlarına doğru da big data gibi konularda konuşulduğunda günümüzün izlerini bulacağımız bir zaman dilimi ., Nöronları ateşledi oyun.Zeka küpü bir oyunun içine doğru çekildiğini akıl yürütme ile değilse bile sezgisel olarak daha ilk dakikalardan farkediliyor. Oyundaki hız tartımı dengeli. 0yunun esas izleklerini takip edince beyaz yakalı küçük burjuva üst düzey yöneticiler, denetçiler değil size bu hissi veren. Nedir peki o halde? sorusunun cevabı ise tiyatro oyuncuların girmiş oldukları rollerdeki inandırıcılıkları . Karakter çözümlemesi ayrı tutulmak üzere , oyunda 4 kişiden amatör oyuncu sayısı sıfır. Hepsi profesyonel. Tek bir replik bile kaçırılmayı hak etmiyor sanki .Evet öyle.
Oyun başlamadan salona bakmıştım ilk hissim Franz Kafka’nın ilk kez 1925’te yayınlanan “Dava” ‘sı görülecek heralde burada demiştim tamamen tesadüf ve sezgisel idi.
Dikdörtgen bir masanın etrafında dört adet ergonomik tasarımlı büro koltuğu var .Lambalar sorgu lambası olmaya hayli elverişli. Su damlası sesi eşlik ediyor karanlığa.Şıp Şıp Şıp… Birden ışık güçlenerek kademeli şekilde aydınlatıyor sahneyi. Muhasebe departmanı başdenetçisi Daniel Morrison’un kısıtlanmış, engellenmiş , elindeki oyuncağı alınmış,hapsolmuş bir insandaki ruh halinin yansımaları mırıldanma sesi ,elinde 200 ml civarında bir plastik mavi kapaklı su şişesinden yudumla su, bir isyan hali duygu durumu .Başına gelen bu hapsolma duygusu içinde acaba nerde yanlış yaptım gibi bir başka endişe kaygı duygu korku ya da kendini suçlamadan henüz eser yok son derece kendinden emin BİR YANLIŞLIK OLDU …BİR SİSTEM SORUNU sanma durumu. ,Zira yetkisi kısıtlanmış bir şirket manyetik şeritli personel dijital kimlik kartı bir sonraki denetçi içeri girene hatta girdiği gibi çıkamayan kadar teknik arıza olma olasılığı da pek mümkün. Akışın içinde 1984 Orwell hissi veren kameraları farketmemisken son bir umut kartının manyetiğinin bozulduğunu sanarak …bir tükürük atsak karta belki çalışır halleri , şaşkınlık, artan çaresizlik hissi, …çöp tenekesindeki buruşturulmuş kağıda yöneliş.Katlanmış ahşap sandalyelerin arkasında bir merdiven var. sanki o bile hapsolmuş kişilere bir çıkış yolu olabilir mi diye düşündürebilir ilk başlarda .oyunun sonunda bağlantı olmadığını fark edene kadar . Polisiye ya da psikolojik gerilim desek yetmez bu oyuna çok indirgemeci bir yaklaşım olur .. Cok da spoiler vermeyelim Bu sorgu odasında Nobel ödülü alan matematikçi John Nash’ oyun teorisi izlerini görmek için bir tahlil gerek … Eğitim haritamı çıkardım bile … başlıklardan bir kısmı ile ilgili kar suyu kaçIrayım kulaklara .Dökeyim birazdan beyindeki fırtınayı .
Bodrum katı ve hapsolmuş üst düzey yöneticiler bana olay özelinde olmasa da dekorların çağrışımı açısından Philip Zimbardo’nun , Stanford Üniversitesi’nin Psikoloji Departmanının bodrum katına inşa edilen sahte hapishanede, gardiyanlar ve mahkumlar olarak davranmalarını sağlayacak şekilde, 2 hafta süren deneyini anımsatıyor. O kurmacada Gardiyan görevi verilen deneklere üniforma, cop ve göz temasından kaçınmak mümkün olsun diye diye gözlük verilmişti. Ve mahkumlara karşı hiç bir surette taviz vermemeleri, düzeni sağlamaları ve mahkumlara numaraları ile hitap etmeleri tembihlenmişti. Bu arada nasıl davranmaları gerektiği, düzeni nasıl sağlayacakları konusunda herhangi bir talimat verilmemiş idi . Bunları düşünmeye devam etsem oyun kaçacaktı . Gardiyanların , ellerindeki gücü zalimliğe çevirerek mahkumlara gaddarlıklarını konu alan bu deneyi araştırmalarını öneririm okurlara ya da dinleyenlere. Psikolojik işkence deyip indirgenemeyecek bir olgudur deney esnasında yaşananlar. Dönelim tekrar Bay Z’ye . Oyun akışında ilerleyen dakikalarda
Solomon Asch’in gerçekleştirdiği grup baskısı ve uyma davranışının neticelerini ortaya koyan deney, de var üzerine düşünülesi…
Muhasebe başdenetçisi Daniel Morrison karakterinin ((Ali Çelik) )akıbeti gibi bir kısıtlılığı kendisinin de yaşayacağınndan habersiz Morison’u denetleyeceğini sanan idari işler yöneticisi denetleyici Janet Lane’in (Gerçek Alnıaçık)in kendinden emin ve keskin ,ifade ile sahneye karizmatik ve yanındakileri domine edebilecek şekilde ve siyah cüppesini giyip duruşmaya gelmiş hakim gibi bir eda ile yarı feminen yarı maskülen bir vücut diliyle odaya kararlı ,kendinden emin olmaktan hiç kuşku duymayan bir halle girişi .Az sonra o kapıdan geriye çıkamayacağından habersizdi.
Bilişim departmanı yöneticisi Sharp semi –causual giyinmiş.Adeta poker suratlı ve yalan makinelerini dahi kandırabileceği hissini veren kimi zaman apatik ,ekseriya soğukkanlı,herhangi bir sorgulanma sırasındaki stres kaygısı yaşadığını kalemle oynaması dışında çok fazla yansıtmayan kimi zaman pasif agresif Deren Sharp karakteri (Orkun Gülşen) girer içeri. Repliklerinde “Neden geldiğimi bilmiyorum onu siz söyleyeceksiniz” dediği andaki rahatlık akılda kalıcı idi.Kapıdan dışarıya çıkamadağını farketmeden sarfettiği sözcüklerdi bunlar.
ve Şirket güvenlik departmanı yöneticisi sahnenin oturduğum yönünde yüzünü daha az gördüğüm ekseriya bana göre arkası dönük Gabriel Larson (Ozan Uçar).girer oyuna
BAY Z ,İçin Sadece Polisiye Ya Da Psikolojik Gerilim Desek Yetmez Sürükleyici Bir Sürek Avı .
Ezbersiz spontan diyalojik iletişimlerin de gözlendiği başarılı sahnelenmiş oyunda, oyun karakterler üzerine farklı alternatif içeriklikleri olan oyun, hatta farklı senaryolar ekleme fikrimin daha izlerken zihnimde oluşmaya başlaması neyseki oyunu takip etmemin önüne geçmedi. Bunun sebebi ise orijinal senaryonun da gücü elbet. Yoksa oyuncuların bu zihnimdeki senaryoları da başarı ile sahne performanslarına aktaracaklarına yönelik endişe barındırmadım. Bu arada, seyircinin gözünden kaçabilecek ne varsa ,bu kaçışın önünü kesecek güçlü bir düşündüren senaryo olunca insanın dikkatini oyundan kaçırması da pek de mümkün olmuyor. Hele de konfor alanından çıkarılmış oyuncuları izlerken kendini labirentte sorularla ve sürekli muhakeme içinde buluyorsa insan. Bu haliyle oyun, sıradan seyirci nitelikli seyirci gibi ayrımları da anlamsız kalıyor. Dördüncü oyuncu yani Gabriel elinde şifreli çanta ile girdikten bir süre sonra İşlenen suçu açıkladığında bu suça dair zihnimde asıl fail , asıl sanık kim olmalı sorusundan ziyade ilk anlardan itibaren bilişsel sezgilerin ve oyundaki işaretlerin de bir bileşkesi olarak “asıl kolluk görevlisi kim ?” sorusunu kendime sorar sormaz , işte bu eğitim formatına dönebilir demiştim. Kanımca etkileşimli öğrenme ve eğitim için fevkaladenin fevkinde çok katmanlı bir oyun. Beyin fırtınası ile sonradan üzerinden geçilecek temel başlıkları çıkardım bile.
1984
1984 teki Distopik dünya acımasız, ürkütücü ve siyaset oldukça dahice işlenmiş .Burada da bazı yönleri ile örtük olsa da benzer bir durum ve örtüşmeler var. . Hatırlarsak Orwell’ın ,1984 dünyanın nasıl yavaş yavaş totaliter bir ürkütücü distopyaya dönüşebileceğine dair içgörüler vermektedir. Heyecan, gerilim,yönetim,,yönetişim,otorite,yalnız birey ,hedonism,ben merkezci insan oyunda yok yok. adrenalin seviyesini bütçeden ziyade dahice yüksek tutan yüksek IQ ve psikolojik tahlil barındıran bir oyun.Oyunun akışı içinde Acaba bay Z , George Orwell’in 1984 ‘teki Winston Smith’i, mi sorusunu da sordurduğu anlar oluyor .
BAY Z OYUNU HANGİ Çiğdem Yorgancioglu CLC 360 EĞİTİMLERE İLHAM VERMEKTE –
Çiğdem Yorgancioglu CLC 360N Eğitim Atölyelerinde “Bay Z konu başlıklarının bir kısmı belirdi oyun esnasında.Başlıkların açıklamalarındaki metinler de öyle
konu başlıklarının bir kısmı belirdi oyun esnasında.Başlıkların açıklamalrındaki metinler de öyle
işte MIM CHI 360- CLC 360 eğitim başlıkları ve ilk beyin fırtınası:
Delilleri Gizlemek İçin Bir LUMİNOL Eksik Bu Oyunda. “. –Bay Z Ve Sosyal Psikoloji Denekleri -360 Milyon USD Nerede? Ve Kimin Rutininde Acaba -? Sosyal Psikoloji Stockholm Sendromu , Nörobilim Ve Market Sebze Rafları ,Suçlu Psikolojisi Ve Pişkin Savunma Mekanizmaları- Termodinamik Kaideleri Üzerinden Hamlet Okuması To Be Or Not To Be –Bay Z Üzerinden Naber Nanik Gülme Komşuna Okumaları – Bay Z Üzerinden 1984 Orwell Okuması –Bay Üzerinden 12 Kızgın Adam Film Okuması-Bay Z Agatha Christie Yaklaşımı Olay Yeri Ve Karakter İncelemesi – Bay Z –Beautiful Mind Film Okuması – İlmi Siyaset Dili Ve Manipülatif Yönlendirme Mekanizmaları – Zeka Soruları Garabeti – Metodik Yaklaşıma Yaklaşma Metodu- – Sümen Altı Etik , Oyun Teorisi İkna E Müzakere , Uzun Bacak Yanılsaması – Morrison Karakteri Ve Oedipus Complex ,Sorgu Odası Ve Game Theory ,Kripto İstihbarat ,Etik Ve Bay Z Analizi ,Etik Ticaret Ayıplı Mal Ve Nörobilim ,Etik Mali Denetim Kasıt Mı İhmal mi –Makine Öğrenmesi Sibernetik Ve Kinestetik –Dokunmanın İkna Gücü –Manipülasyon Sahasındaki Aldatmaca –Kusursuz Savunma Paradigması – Zeka Ve Kibir Tuzakları.Fotografik Hafıza Yanılsamaları – Satranç Sudoku Rutini – “Olası Yeri İncelemesi Sebep Sonuç İlişkisi Yanılsamaları – Patronların Özel İşleri –Kayırıcı Etik Safsatası – Beklentilere Uygun Davranma Dinamikleri – Yeteneklerini Etik-Dışı Stratejik Avantaja Dönüştürenlerin Orkestrasyonu İncelemesi-Şüphe Ve Descartes İncelemeleri – Dayanışma-İşbirliği Otomasyon Paradoksu .”Deşifre Ve Şifre”- Yüzeydeki Subliminal Bağlamsallık. -, Menfaate Dayalı Tarafgirlik Olgusu İnceleme Atölyesi –Kurguyu Beyaz Yakadan –Mavi Yaka Senaryosuna Taşıma Atölyesi Bay Z, Diyalektik Serim Düğüm Çözüm Okumaları -Çözüm Safhası Sisli Beyin Paradigması Ve Semboller Okuması – Totalitarizm Eleştirisi Okumaları Üzerinden Etik Lider Ve Yönetişim- – Agatha Christie’ Cinayet –Katil-Uşak Üçlemesi – Suç Aleti Ve Ceset Yoksa Termodinamik ‘Te Hangi Yasa Devreye Girer ? Üç Katmanlı Kripto Mimari –SOFİSTİKE Banal İkilemi –Kapsayıcılık Ve Sıradan Görünüm Ötekileştirmeler –Dramatik Çatışmalar Ve Savunma Mekanizmaları – Metafor Paradoksu – Sosyal Psikoloji Deneyleri – Kıssa Ve Örneklerde İkna Gücü –Seyirciyle – Muhakeme Güdülenmesi Sinir Bilimi Psikososyal Ve Güdülenme –Kuramsal Tiyatro – Freud Analizi Ve Psikanalitik Alana Teşhis Tedavi Ve Sağaltım İçermeyen Yüzeysel Dokunuşlar – İzleyici İle Bilişsel Etkileşim Okuması –Pandora Kutusu Çanta Enjektör- Asıl Fiyat 30 Mu 25 Mi ? Sürdürülebilirlik Tasarruflu Sifon Aldatmacası-Mitomani – Hatırlanmaya Değecek Kişi Safsatası Ve Kapsayıcılık Atölyeleri – 2 Lirayı Cebine Atınca 5 Lirayı 3 Kişiye Bölüştürmek Safsatası – Bay Z Ve Capricorn One Okuması –Masumiyet Karinesi Ve Suça Teşebbüs Ve Cezada Orantısız Güç Üçlemesi – Henüz Çalınmamış Olan Bir Paranın Cezasının Toprağı Nasıl Bol Olur ? Yönetişimde Mesleki Ezberler Muhasebesi –Metin Ve Karakter Çözümlemeleri – Mahrem Alan Ve Vücut Dili Okumaları – Çiğdem Yorgancioglu MIM CHI 360 Gövdenin Ağırlığıda Yer Değiştirme Ve Nefes Okumaları – Kol Arkada Lomber Sakral Bölge Üzerinde Kalem Tiki (Bay Z-Sharp karakteri) Ve Neokorteks Akıl Oyunları – Aleni Şekilde Ortada Olanın Aldatıcılığı – Kırık Bacaklı Sanık Sandalyesi – Zafiyetler Defilesi – Suç Mağduru Madur Mu ? Finalde Eksik Savunma Mı –Yüksek IQ Paradoksu Mu ? Bir Şirket İdaresinde Manipülasyon Otorite Micromanagement Eleştirisi –Küçük Burjuva Ve Neo İktisat Teorisi Analizi –Etik,Cibilliyet Ve Baştan Kokan Balık-Her Annesi İle Yaşayan Erkek Oedipus Kompleksli Safsatası CLC 360 Bay Z Ve Sinaptik Budama-Çiğdem Yorgancioglu CLC 360- 9/11 Kripto Mesajlaşma Atıfları Üzerinden Suç Bilimi Ve Davranış Psikolojik Okumalar –Makine Öğrenmesi Öncülleri Okumaları
Çiğdem Yorgancioglu CLC 360N Eğitim Atölyelerinde “Bay Z Konu Başlıklarının Bir Kısmı Belirdi “. 360 Milyon USD Kimin Rutininde -? Sosyal Psikoloji Stockholm Sendromu , Nörobilim Ve Market Sebze Rafları ,Suçlu Psikolojisi Ve Pişkin Savunma Mekanizmaları- Sümenaltı Etik , Oyun Teorisi Ikna E Müzakere , Uzun Bacak Yanılsaması – Morrison Karakteri Ve Oedipus Complex ,Sorgu Odası Ve Game Theory ,Kripto İstihbarat ,Etik Ve Bay Z Analizi ,Etik Ticaret Ayıplı Mal Ve Nörobilim ,Etik Mali Denetim Kasıt Mı İhmal Mi –Makine Öğrenmesi Sibernetik Ve Kinestetik –Dokunmanın İkna Gücü – Bir Şirket İdaresinde Manipulasyon Otorite Micromanagement Eleştirisi – Çiğdem Yorgancioglu CLC 360 Manipülasyon Sahasındaki Aldatmaca –Kusursuz Savunma Paradigması – Zeka Ve Kibir Tuzakları. “Yetenekleri Stratejik Bir Avantaja Dönüştürebilecekler.- Onları Bir Kalemde Geçelim Repliği Janet- CLC360 “Rutindeki Ve Dozdaki İkircikli Zehir”
Çiğdem Yorgancioglu CLC 360 Agatha Christie’ Cinayet –Katil-Uşak Üçlemesi – Suç Aleti Ve Ceset Yoksa Suç Yok Mu ?Termodinamik ‘Te Hangi Yasa Devreye Girer ? Üç Katmanlı Kripto Mimari – CLC 360 SMART SWOT Analiz Atölyesi Zeka Ve Kibir İnsanın En Güçlü Noktası Mı Yoksa Yumuşak Karnı Mı ?
OYLAMA
Tek sahne dekor ve tasarımı ile ile merkezi sinir sistemini harekete geçiren organize işler vari alavere dalaverenin zaten dönmekte olduğu bir şirkette, satır araları okunduğunda olduğunuzun izleri oyunda ilk anlardan itibaren belirgin aslında. dinamik bir oyun İşlerin çıban başı kim? Suyun başındakim ya da kimler var sorusu esasen bütünsel olarak soruyu soran için cevabını kendi üretiyor … “herkes” .
Oylamadan söz edildiğinde Oybirliği mi oy çokluğu mu önemli .Nitelikli oy çokluğu kavramını bilmemenin eksikliği belkide. Oy vereceklerin sayısı az olunca bu önemsiz hale geliyor .Oysa ki kişinin vicdan ve adalet terazisi doğru tartıyorsa anlamları arasındaki ayırdelebilirliği görebilir.Eğitimin konusu Felsefi bir muhakeme
KÜFÜR KARŞISINDAKİ KADIN TEPKİ TUTUMU –JANET
“Sizi nezakete davete ediyorum” konuşması yapmak yerine karizmatik sessiz tepki verip muhatabını göz hapsine aldığında Morrison’un bahaneli özrüne istinaden tepkisinin “ Ben de öyle algılamıştım zaten” bölümü başlı başına derinlikli çalışma ve farklı bakışlar kazandırılması gereken bir çalışma sahası eğitim ve kişisel gelişim açısından .
JANET VE CİNSEL YÖNELİM bir kaç söz
Yönetsel pozisyonda,beyaz yaka , Prezantabl,uzun bacaklı ve çekici kadın .
Farklı kimlikleri dışlayan bir şirket kültürü var mı yok mu dersek, o kısım biraz flu. Geçmişte sahte bir heteroseksüel kimlik inşa etme yolunda ne kadar adım atmış mı atmamış mı bilmediğimiz , Janet’in cinsel yönelimine yönelik diğer 3 erkek karakter tutumuna bakalım. Bu tutumda İki kadın arasındaki duygusal ve/veya cinsel çekime bakışlarında doğrudan pejoratif bir aşağılama yok. Öte yandan cinsiyet kimliği, bedensel cinsiyetiyle uyum halinde olan Janet’in cinsel yönelimi yani tercihi konusunda alenileşen bilgi- “dördümüz de kadınlardan hoşlanıyoruz” şeklinde ilk dile getirildiğinde suçluluk ve utanç duyguları duymuyor. Bununla birlikte ve üç erkek de direk homofobik olmamakla beraber suçlandıklarında, kendilerini aklamak için her yolu meşru görüp hepsi bir ağızdan bir kadının yani Janet’in cinsel yönelimini baskı unsuru haline getirmekten ,onu rencide etmekten imtina etmiyorlar . Yine de kadın eşcinselliğine psikopatolojik bir olgu gibi bakmadığı anlaşılıyor erkeklerin .
Cinsel tercihine atıflarda bulunulan Iğnelemelerle gözdağı verilmeye çalışılan Janet çok da istifini bozmuyor .Bunun karşılığı psikolojide “DENIAL”inkar incelemesi .Stratejik Taktiksel mukavemet ve defans okumalar – incelemesi gibi konular yine atölyelerde işlenmeye açık mevzular.
Karakterlerde içinde bulundukları kısıtlılık haline eşlik eden, Gabriel tarafından tebliğ edilen suç ve cezasına ilişkin, korku,ürkme,öfke, anksiyete, yabancılaşma, çaresizlik hissinin izleyiciye yansıtılması daraltılmış ve çok belirgin değil. Bu hale dair; yöneticilerin tepkileri sürüngen beyin tepkilerinden ziyade ,psikolojik unsurlarla direk frontal beyne hitap eden üslupla sofistike bir şekilde hal almakta ya da sadece “cool” bu anlamda kendi içinde tutarlı diye de bakılabilir. Öte yandan yeterli sofistike birikime sahip olmayan ya da soğukkanlı bir yaklaşımı uzak sayan bir izleyici tarafından gerçekçi değil ya da çok apatik veyahut hissiz tepkiler şeklinde de algılanabilir.
Eşcinselliğe dair içinde yaşanilan toplum tarafından yaftalanadiğina ya da stereotipleştirildiğine dair genel bir hükme varacak kadar veri yok. Bu alan Eğitimlerde durumsallık özelinde katmanlı ve çapraz inceleme konusu denebilir.
CİNSİYET KİMLİKLERİ VE CİNSEL YÖNELİMLER
Öncelikle oyun genelinde karakterler açısından direk bir şekilde dürtülerin bastırılmasıyla ilişkili tepkilerde aşırı bir nevrotik durum yok. Öte yandan psikanalitik açıdan analiz edilebilecek dört benlik ile karşı karşıyayız..
Cinsiyet kimliği ve cinsel yönelimin savunmada biçimlendirici rolü atanmamış. üç heteroseksüel arasında. Hemcinsinden hoşlanmak ile sınırlı kalıp kalmadığı müphem biseksüel izlenimleri de veren Janet’in cinsel yönelim olgusunun didiklenmesi buna işaret ediyor .Neden biseksüellik konusunda müphem dediğimi açıklayayım .zira bilimsel araştırmalar , eşcinsel cinsel deneyimin, toplum içinde eşcinsel yönelimden çok daha yaygın görülmekte olduğuna ilişkin kanıtlarla dolu.Yani bu deneyimlemek ile yönelimin bu olduğunu söylemek aynı değil. Zira Janet’in konuşma repliğinden de bir nebze bunun böyle olabileceği hissi de var.
Bu arada ilginç olan şayet biseksüel ise işler biraz daha karışık .Zira bilimsel araştırmalara göre biseksüel bireyler toplum geneli tarafından eşcinsel ilişkilerine karşı ayrımcılığa maruziyeti söz konusu olduğu gibi , eşcinsel gruplar içerisinde de heteroseksüel ilişkileri kaynaklı ayrımcı tutum ile ötekileştirilenler.kısaca stresleri daha da fazla.Şayet böyle ise de bu stres Janet’ e görünür şekilde yansımamış.Oyun ne taraftan bakarsanız bakın size her açıdan düşündürüyor bu çok keyif verici muglaklıkları beraberinde getiriyor.
ŞİRKET BİLGİ GÜVENLİĞİ
karakterlerin anlatımlardan yola çıkarak diğerlerinin ,özel hayatlarında iş ortamı dışında yaşanılan, herhangi bir hicap duyulmayan cinsel yakınlıkların ardından ,olası gelen duş esnasında şirket mahrem bilgilerinin savunmasızlığı olgusunun sorgularda sıkça tekrarlanması hem hicivli hem de tekrarlı bir klişe. Esasen yüksek IQ ya sahip bireylerin bu gibi hadiselerde şirket bilgi güvenliğini emniyete alınabilecek tedbirleri zaten alması gerek ama bu da insan zafiyetlerine gönderme bağlamında ele alınarak Senarist tarafından kasıtlı şekilde kurgulanmış olabilir. Cevabına dair varsayımda bulunmak ve çelişkili bir durum demek hatalı olur. Bu arada oyunda,bilişsel çelişkileri bertaraf etme ve suçlanmaya karşı sıkça başvurdukları yansıtma savunma mekanizması tekrarlanmaktadır ve bu bir satranç oyununa da benzemektedir.
ORMAN KANUNU
Mağdurun işlenen suçu polise ihbar etmek yerine kendi yöntemiyle çözebileceğine ilk delilini ele veren Morrison’un bay Z’ ye dair anlattıkları . Fakat izleyici bunun vurgususunu daha çok Gabriel’in alenice açıklamlarından çıkarıyor. “Toprağı bol olsun” … Çalmadığı para için çalmaya teşebbüs etme cezası niyetine, hayatın sonlandırılması cezası . Yani çalmadığı ama çalmaya teşebbüs ettiği para için cinayete ve orantısız güç kullanımına uğrayan kurban olduğunu anlıyoruz.
KARAKTER İSİMLERİ –ETİMOLOJİK
Tanrının merhameti üzerinizedir gibi bir anlam taşıyan Janet ismi ,Melek Gabriel ve zihinde yarattığı ruhani çağrışımlar .Morrison’un isminin de Hristiyan Azizlerine verilmiş olması aklımın gözlerini bu çağrışımları yapmayan Sharp’a yöneliyor.
Morrison, Maurice’den, Normanlar tarafından Britanya’ya tanıtılan İngiltere ve İskoçya’da sıkça kullanılan Eski Fransız kişisel adı. Maurus’un bir türevi olan Latin Mauritius’tan türeyen ismin bazı erken Hristiyan azizlerin isimleri olması bir tesadüf mü diye düşündürmüyor değil. Aslında Gabriel Eski ve yeni Ahit’te Kitab-ı Mukaddes Kabul edilen dinilerde Tanrıʼnın kudretine dayanarak Tanrıʼnın işlerini insanlara bildirip elçilik görevi yapan insan kılıklı dünyaya gönderilmiş melektir .Yani Cebrail. Elinde şifreli hekim muayene çantası kılıklı bir çanta ile gelip neler olduğunun tebliğini yapan karakter. .”Elçiye zeval olmayacak mı?” sözünü düşündürüyor.
DÜNYA LİTERATÜR FİLM VE KİTAPLAR ÜZERİNDEN FARKLI OKUMALAR
Kakfa okuyabileceğiniz gibi Rodney William Whitaker, namı diğer “Trevanian” üzerinden de okuyabilirisniz oyunu .Örneğin Birinci Dünya Savaşı’nın yıkımı sırasında Çin’de aristokrat bir Rus anne ve gizemli bir Alman babanın çocuğu olarak dünyaya gelen, Go gurusu Nicholai Hel, Hiroşima’nın yıkımından sağ kurtularak dünyanın en hünerli aşığı ve en yetenekli sevgilisi olarak ortaya çıkıyor. Başarılı ve yüksek maaşlı suikastçı. Dahi, mistik, dil ve kültür ustası kişisel mükemmelliğe, zahmetsiz bir mükemmellik durumuna: shibumi’ye ulaşma kararlılığındadır.acımasız güç ve yolsuzluk,üzerinden Şibumi ve Bay Z okuması yapılabileceği gibi Kafka’nınm Dava ve türevleri tüm romanları üzerinden okunabilir.
Bazen Milan Kundera’nın Gülünesi Aşklar kitabındaki Havel ile gözgöze geldiğimi hissetim.Zweig’ın Satranç isimli eseri ya da 12 Kızgın adam . Kısaca Bay Z öyle bir kurgu ki bağlamsal olarak çok farklı okuma seçeneği sunuyor izleyicisine . Tahakküm olmadan otorite kuran bir manipülasyonun ve subliminal mesajların ipuçları ile dolu bir zeka küpü .
Temsil arşivlere yerleşmeden gidin, görün sonra dilerseniz üzerine konuşalım derim.
BAY Z özelindeki Yorgancıoğlu tarafından hazırlanan Külliyatın Sonuç bölümünden de birkaç alıntı yaparsak ;
Alkış öncesi (ve sonrası) kapanacak bir perde yok. 5 yıldır oynanmakta imiş oyun. Oyunun da perdesi hiç kapanmasın ayda 1 bile olsa oynansın isterim. Kazanılmış deneyimle oluşturulan kadro dağılmasın isterim. Sahne anlamında bütçe yüklü olmadığı için belki de başarılar bu bilmediğim bir husus. Gönlümden geçen sadece . Oyunda ve yaşamlarında donanımlı bir kadro ile kısa süre ile de olsa tanışmak , ve kibirsiz tevazularına tanık olmak da çok güzeldi . Her birinin emeğine sağlık.
—-
ÇİĞDEM YORGANCIOĞLU
Çiğdem Yorgancıoğlu Dans ve Teatral Dans Kariyerinden Bazı Örnekler
Bale –Şişli Terakki Lisesi İlkokul – Short Term Activities –Kısa dönem okul faaliyetleri Folklor Şişli Terakki Lisesi – İlkokul-Short Term Activities Kısa dönem okul faaliyetleri Okul Korosu ve solo performans ve tiyatro rolü Şişli Terakki Lisesi – İlkokul Mezuniyet tören gösterisi Modern Dance Bosphorus University Boğaziçi Üniversitesi –Teacher/Öğretmen :Zeynep Günsur 1985 -Bogazici Universitesi Theater Club-BÜO Boğaziçi Oyuncuları .Tiyatro ilk başlangıç 1994 United Kingdom Porto Bello -Solo & Contact İmprovisation Dance 1998 Budapest Vaci Utca MIM CHI 360 Street Dances –Kurt Cobain Breezes Czech Republic 2005 Mim Chi Street Dance Football Style –Kafka Metamorfoz Dance-“Krizalit Kristalin” 1997 New York Central Park Sirtaki Style Mim Chi Dansı Coloured Pants Maori Tribes 2003 New Zealand Rotorua –MIM CHI Haka Dance Mım chi fusion –“haka shaka” Masai Mara Tribes-Kikuyu Tribes Dance 2008 ;Kenya (Last Session :Hakuna Matata Mım Chı 360 MIM CHI 360 Kabile Dansları 2000 Holland Dam Square MIM CHI 360 Street Dance 2002 Madrid Plaza Mayor -Silence 2004 Athens Sirtaki MIM CHI style fusion –Greek Mythology PROMETHEUS BAKUS AND FIRE 2005 August ,Opera Style Mim Chi drama dance theatre Wien Austria 2005 Antakya –Zaman Güneşi – Teatral Poetika sponsored Akşam Gazetesi SkyTurkTV 2005-2006 Cezayir Restoran-Cafe 8 Fransız Sokağı –MIM CHI 360 Teatral 2007 September Newyork Les Paul Concert –After Party Mim Chi 360 Physical Shape Style to Olivia Newton John (meeting with Les Paul and Olivia Newton John) 2009 India Bombay _Indian Kathak Dance Style MIM CHI 360 2008 –Bahamas Caribbean Salsabely Style Mermaid Dance-Junkanoo Practises with MIM CHI 360 –Karayipler Bahama Den,z kızı dansı .Dalgıç Ekiplere performans 2008 Art Theatre Dance Performance leader for activities for kids in TEKMAN ERZURUM by TURKCELL Dubai January 2006 Uae Mım Chı 360 Indian Dance Styles –Jumeirah ‘da Hint Dansları ile MimChi360 Dance Füzyon . Qatar October 2009 Doha After Performance Indian Style Mım Chı – Turkish Belly Fusion –broadcasted on Al Jazeera TV , Hindi Jai Channel ,Qatar Tribunes –El Cezire tV de naklen yayınlanan MIM CHI Belly Dance fusion İznik Folklor Festivali Juri Üyesi – 2. İznik Uluslararası Folklor Festivali 2018 April, Tokyo Japan MIM CHI 360 Sakura Dance –Kendo style –Kabuki Style –Japonya Kabuki, Mimchi dans tiyatrtosu 2018 December, China Guangzhou War Dances –broadcasted live on TV –Çin Tv’lerinde naklen ve banttan yayınlandı Tangoda Yemeni Ministry Of Internal Affairs- Tasev –Gaziantep Yemenisi Yaşatma Derneği İçişleri Bakanlığı Projesi Desteği ile Tangoda Yemeni Projesi performansları Tango Terapi Platformu :Founder –Kurucu 2020 Ci Tango Talks :Originator –Anchorwoman-Ci Tango Talks kurucusu Tango Event Organizer Tango Etkinlik Organizatör Küratör :Fair Tango Event Curator ICC Lütfi Kırdar Istanbul March 2020 (4 days)/Tango Etkinlik Organizatörü Lions Club Guest Lions Kulübü özel konuk Tango dansı performansı -Tango Social Dance Performance with one of social dance partner 2023 Historical Husrev Kethuda Hamam Mım Chı 360 Victory Dances –Opening Cocktail Dance 2023 Sept. Büyükada Adalar Kültür Derneği 2023 Sept -MIM CHI 360 Authentic Improvisation Otantik Doğaçlama Solo Contact Enigma Dance Nile Event Teatral Doğaçlama Kabile Dansları 2023 Next Pera Teatral Doğaçlama Kabile Danslarına Giriş Lions Club Guest -Tango Social Dance Performance with one of social dance partner 2023 MimChi –Salon Dansları Paso Doble-Kanto Hibrit –Cigdem Yorgancioglu Seval Ugur Mutlu 2024 March-Soyak Göztepe Spor Salonu Kadınlar günü Etkinliği
